ସମ୍ବଲପୁର, ୨୦ ଅପ୍ରେଲ ୨୦୨୫: ସମ୍ବଲପୁର ଆଇଆଇଏମ୍ର ୯ମ ସମାବର୍ତ୍ତନ ଉତ୍ସବରେ ଉପସ୍ଥିତ ଥିବା ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ପ୍ରମୁଖ ଶାସନ ସଚିବ ଡ. ପ୍ରମୋଦ କୁମାର ମିଶ୍ରଙ୍କୁ ବିଭିନ୍ନ ସଂଗଠନ ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଶାକୁ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ରାଜ୍ୟ ଗଠନ ଏବଂ ସମ୍ବଲପୁରୀ ଭାଷାକୁ ସଂବିଧାନର ଅଷ୍ଟମ ଅନୁସୂଚୀରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରିବା ପାଇଁ ଦାବିପତ୍ର ପ୍ରଦାନ କରିଛନ୍ତି। ଏହି ଦାବି ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଶାର ଦୀର୍ଘଦିନର ଅସନ୍ତୋଷ ଓ ଅଞ୍ଚଳର ବିକାଶ ଓ ସାଂସ୍କୃତିକ ପରିଚୟ ସଂରକ୍ଷଣ ପାଇଁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି।
ପଶ୍ଚିମାଞ୍ଚଳ ପିପଲ୍ସ ଫୋରମ ତାଙ୍କ ଦାବିପତ୍ରରେ ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଶାର ଅବହେଳା ଓ ପଛୁଆ ଅବସ୍ଥାକୁ ଉଜାଗର କରିଛି। ଘଡ଼େଇ କମିଟିର ରିପୋର୍ଟ ଅନୁସାରେ, ରାଜ୍ୟର ଅନ୍ୟ ଅଞ୍ଚଳ ତୁଳନାରେ ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଶାର ବିକାଶ ବହୁତ ପଛରେ ରହିଛି। ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଶା ବିକାଶ ପରିଷଦ (WODC) ଗତ ୨୫ ବର୍ଷ ଧରି ଏହି ଅଞ୍ଚଳର ଉନ୍ନୟନରେ ବିଫଳ ହୋଇଥିବା ଅଭିଯୋଗ ହୋଇଛି। ୨୦୦୮ରେ ଗଠିତ ଆଞ୍ଚଳିକ ବୈଷମ୍ୟ ତଦନ୍ତ ଆୟୋଗର ରିପୋର୍ଟକୁ ସରକାର ସାର୍ବଜନୀନ ନକରି ଦବାଇ ରଖିଥିବା ଫୋରମ ଆଲୋଚନା କରିଛି। ଏହା ସହିତ, ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଶାରେ ହାଇକୋର୍ଟର ସ୍ଥାୟୀ ବେଞ୍ଚ ସ୍ଥାପନ ନହେବା ଅଞ୍ଚଳବାସୀଙ୍କୁ ନିରାଶ କରିଛି।
ଫୋରମ ଦାବି କରିଛି ଯେ, କେନ୍ଦ୍ର ଓ ରାଜ୍ୟରେ ବିଜେପି ସରକାର ଥିବା ହେତୁ ଏବେ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ରାଜ୍ୟ ଗଠନର ସମୟ ଉପଯୁକ୍ତ। ସେମାନେ ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଶା ବିକାଶ ପରିଷଦ ଅଧୀନରେ ଥିବା ୧୦ଟି ଜିଲ୍ଲା (ସମ୍ବଲପୁର, ବରଗଡ଼, ଝାରସୁଗୁଡ଼ା, ଦେବଗଡ଼, ସୁନ୍ଦରଗଡ଼, ବଲାଙ୍ଗୀର, ସୋନପୁର, କଳାହାଣ୍ଡି, ନୂଆପଡ଼ା, ବୌଦ୍ଧ) ଏବଂ ଗୋଟିଏ ଉପଖଣ୍ଡକୁ ନେଇ ଏକ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ରାଜ୍ୟ ଗଠନ ପାଇଁ ରାଜ୍ୟ ପୁନର୍ଗଠନ କମିଟି ଗଠନ କରିବାକୁ ଅନୁରୋଧ କରିଛନ୍ତି। ଏହି ଦାବିପତ୍ର ଭକ୍ତପ୍ରସାଦ ନନ୍ଦ, ସପନ ମିଶ୍ର ଓ ସଦାନନ୍ଦ ପଣ୍ଡାଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି।
ଅନ୍ୟପଟେ, କୋଶଳ ଆନ୍ଦୋଳନର ପ୍ରମୁଖ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱ ବୀରେନ୍ଦ୍ର ପାଣିଗ୍ରାହୀଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ଏକ ପ୍ରତିନିଧି ଦଳ ଡ. ମିଶ୍ରଙ୍କୁ ଭେଟି କୋଶଳ ରାଜ୍ୟ ଗଠନ ପାଇଁ ଜୋରଦାର ଦାବି ଉପସ୍ଥାପନ କରିଛନ୍ତି। ସେମାନେ ସ୍ମରଣ କରାଇଛନ୍ତି ଯେ, କିଛି ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ସ୍ବର୍ଗତ ବୃଦ୍ଧା ଧରୁଆଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ୧୦ଟି ଜିଲ୍ଲାର ପ୍ରତିନିଧିମାନେ ଦିଲ୍ଲୀରେ ଏହି ଦାବି ଉଠାଇଥିଲେ। ବର୍ତ୍ତମାନ କେନ୍ଦ୍ର ଓ ରାଜ୍ୟରେ ବିଜେପି ସରକାର ଥିବା ହେତୁ ଏହା ସମ୍ଭବ ହେବ ବୋଲି ସେମାନେ ଆଶା ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି। ସେମାନେ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ରାଜ୍ୟ ଗଠନ ପାଇଁ ତୁରନ୍ତ ପଦକ୍ଷେପ ନେବାକୁ ଅନୁରୋଧ କରିଛନ୍ତି।
ପଶ୍ଚିମାଞ୍ଚଳ ଏକତା ମଞ୍ଚ ପକ୍ଷରୁ ଭବାନୀଶ ଭୋଇ, ମାନସ ରଞ୍ଜନ ବକ୍ସି, ରାମଦାସ ପଣ୍ଡା ଓ ଅନ୍ୟମାନେ ସମ୍ବଲପୁରୀ ଭାଷାକୁ ସଂବିଧାନର ଅଷ୍ଟମ ଅନୁସୂଚୀରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରିବା ପାଇଁ ଦାବିପତ୍ର ପ୍ରଦାନ କରିଛନ୍ତି। ଏହି ଭାଷା ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଶାର ସାଂସ୍କୃତିକ ଓ ଐତିହ୍ୟଗତ ପରିଚୟର ଏକ ଅବିଚ୍ଛେଦ୍ୟ ଅଂଶ। ଏହାର ସାମ୍ବିଧାନିକ ମାନ୍ୟତା ଭାଷାଭାଷୀଙ୍କୁ ଶିକ୍ଷା, ସାହିତ୍ୟ ଓ ସଂସ୍କୃତି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଆଗକୁ ନେବ ବୋଲି ସେମାନେ ମତ ଦେଇଛନ୍ତି। ଏହି ଅବସରରେ ଭବାନୀଶ ଭୋଇଙ୍କ ରଚିତ ଗୁରୁ ସତ୍ୟନାରାୟଣ ବହିଦାର ଜୀବନୀ ପୁସ୍ତକ ଡ. ମିଶ୍ରଙ୍କୁ ଉପହାର ଦିଆଯାଇଛି, ଯାହା ଅଞ୍ଚଳର ସାଂସ୍କୃତିକ ଗୁରୁତ୍ୱକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରେ।
ଏହି ଦାବିଗୁଡ଼ିକ ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଶାର ଦୀର୍ଘଦିନର ଅଞ୍ଚଳିକ ବୈଷମ୍ୟ ଓ ଅବହେଳା ପ୍ରତି ଅସନ୍ତୋଷକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରୁଛି। ଅଞ୍ଚଳବାସୀ ମନେ କରୁଛନ୍ତି ଯେ, ସରକାରୀ ନୀତି ଓ ବିକାଶ ଯୋଜନା ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଶାର ଆବଶ୍ୟକତାକୁ ପୂରଣ କରିପାରିନାହିଁ। ଶିକ୍ଷା, ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ, ଅବସଂରଚନା ଓ ନ୍ୟାୟ ପ୍ରଶାସନରେ ଅଞ୍ଚଳର ଅଭାବ ସ୍ପଷ୍ଟ। ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ରାଜ୍ୟ ଗଠନ ଏହି ଅଞ୍ଚଳର ଅର୍ଥନୈତିକ ଓ ସାମାଜିକ ବିକାଶକୁ ତ୍ୱରାନ୍ୱିତ କରିବ ବୋଲି ସଂଗଠନଗୁଡ଼ିକ ମତ ଦେଇଛନ୍ତି।
କେନ୍ଦ୍ର ଓ ରାଜ୍ୟରେ ବିଜେପି ସରକାର କ୍ଷମତାରେ ଥିବା ହେତୁ ଏହି ଦାବି ପୂରଣରେ ଅଗ୍ରଗତି ହେବ ବୋଲି ଆନ୍ଦୋଳନକାରୀମାନେ ଆଶାବାଦୀ। ବିଜେପି ଛୋଟ ରାଜ୍ୟ ଗଠନରେ ସମର୍ଥନ କରୁଥିବା ଦୃଷ୍ଟିରୁ, ଏହା ଏକ ସୁଯୋଗ ବୋଲି ସେମାନେ ମନେ କରୁଛନ୍ତି। ଡ. ମିଶ୍ରଙ୍କୁ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିବା ଦାବିପତ୍ର ଏହି ମାଗଣିଗୁଡ଼ିକୁ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ପାଖରେ ପହଞ୍ଚାଇବାରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପଦକ୍ଷେପ ହେବ ବୋଲି ଆଶା କରାଯାଉଛି।
ସମ୍ବଲପୁରୀ ଭାଷାର ସାମ୍ବିଧାନିକ ମାନ୍ୟତା ଦାବି ଏହି ଅଞ୍ଚଳର ସାଂସ୍କୃତିକ ଓ ଭାଷାଗତ ପରିଚୟକୁ ସଂରକ୍ଷଣ ଓ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦେବା ଲାଗି ଏକ ପ୍ରମୁଖ ପଦକ୍ଷେପ। ଏହା ଶିକ୍ଷା ଓ ସାହିତ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସମ୍ବଲପୁରୀ ଭାଷାର ବିକାଶକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରିବ ଏବଂ ଅଞ୍ଚଳର ନୃତ୍ୟ ଓ ଲୋକସଂସ୍କୃତିକୁ ଜାତୀୟ ଓ ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସ୍ତରରେ ପରିଚିତ କରାଇବ।
ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନ ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଶାର ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ମନରେ ଥିବା ଆଶା ଓ ଅସନ୍ତୋଷକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରୁଛି। ସଂଗଠନଗୁଡ଼ିକ ଆଶା ରଖିଛନ୍ତି ଯେ, ଡ. ମିଶ୍ରଙ୍କ ମାଧ୍ୟମରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ପାଖରେ ଏହି ଦାବି ପହଞ୍ଚି ଶୀଘ୍ର କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନରେ ପରିଣତ ହେବ।